Trương Tố Linh - Thực tế mới chính là thứ giúp startup tồn tại và đứng vững nhất

Một nữ tướng trong làng công nghệ nhưng trước khi bước vào lĩnh vực do "đàn ông thống trị", những kinh nghiệm của chị Linh chỉ liên quan đến cà phê, cà phê và cà phê. Có lẽ vì thế, khi bắt đầu với kinh doanh online, chị lại có cách nhìn, quan điểm thực tế khác với nhiều startup khác.

"Cuộc sống của chị có 3 điều đam mê nhất là: Cà phê, sách và online" - Chị Linh chia sẻ vui. Chị đã hoàn thành hành trình khẳng định đam mê cà phê của mình với thành quả tại Trung Nguyên cà phê là tuần lễ hội văn hóa cà phê đầu tiên ở Việt Nam, trận chiến đánh bại Nescafe tại cuộc thi blind test ở Dinh Độc Lập... cùng chuỗi cửa hàng Coffee-to-go Passio rất quen thuộc với giới trẻ.

Mối duyên của chị đến với thế giới online rất tình cờ từ quyển sách viết về cuộc chiến của Paypal, những forum, game online... Từ đó chị bắt đầu có hứng thú với cộng đồng online và chưa bao giờ thế giới online hết làm cho chị ngạc nhiên bởi ngoài khả năng kết nối, vượt qua mọi biên giới về không gian, địa lý, thế giới online mang lại cơ hội thể hiện bản thân và cả cơ hội kinh doanh cho bất kỳ ai.

Mỗi một công ty công nghệ khác nhau từng làm việc lại cho chị những trải nghiệm đặc biệt. Sau thời kì khám phá thế giới online cùng VinaPay – một trong những công ty đầu tiên ở Việt Nam làm về thanh toán trực tuyến, chị đã đến với Vinabook.com với mục tiêu là cơ hội để làm việc, tích lũy kinh nghiệm, còn Hotdeal.vn thì lại là lúc thi thố, gầy dựng hẳn một mảng kinh doanh mới từ đầu trong cuộc chiến khốc liệt của ngành groupon. Riêng với Memua.vn, sản phẩm mới chị đang dồn tâm huyết sẽ là câu chuyện của "mối ráp cho mọi trải nghiệm khi nhận ra đến lúc cần phải làm một điều gì đó cho riêng mình".

Chị Trương Tố Linh - CEO và Founder của Memua.vn

"Kẻ tra kiếm cuối cùng vào vỏ" mới là kẻ chiến thắng

Trải qua những thăng trầm chung trong ngành thương mại điện tử của Việt Nam đã giúp cho chị Linh đúc kết được những triết lý kinh doanh của riêng mình. Những điều chia sẻ dưới đây sẽ là những kinh nghiệm thực tế của chị từ việc hợp tác kinh doanh, dùng tiền marketing, tồn tại và phát triển ở từng giai đoạn như thế nào... cho đến việc sử dụng người và tìm các cộng sự.

Khi được đề cập đến nhận xét của một số start up về việc một số công ty sử dụng ngân sách lớn để giành thị phần khiến các doanh nghiệp nhỏ không có khả năng cạnh tranh và thu hút người dùng, chị lại cho rằng việc dùng tiền như vậy trong một thời gian nhất định chưa chắc là sai, mà quan trọng là họ có hiểu được mục đích của việc mình đang làm và khả năng triển khai đến đâu. Người làm marketing, kinh doanh đôi khi phải bỏ ra nhiều tiền vì họ cần kết quả ngay lập tức cho mục tiêu dành thị phần hoặc cũng vì họ không tìm được cách nào hiệu quả hơn nên phải chấp nhận trả giá về chi phí để đúc kết được kinh nghiệm. Vấn đề quan trọng không phải là lượng tiền bỏ ra như thế nào mà hiệu quả mang lại phải tương xứng với số tiền đó và phù hợp với phân bổ về chi phí cơ hội, thời gian làm thị trường của doanh nghiệp.

Nói về những điều startup nên lưu ý để có khả năng sống sót và cạnh tranh, chị chia sẻ chân tình: "Không cuộc chiến đúng nghĩa nào mà chỉ có một bên giành lợi thế tối đa – vì khi đó nó chỉ là một sự thôn tính nhẹ nhàng. Do đó, nên tìm hiểu kỹ ngành nghề của mình, đừng chạy theo cuộc đua với các đối thủ lớn khi mình không có lợi thế về tài chính. Hãy tạo ra các trận đánh của mình mà tại đó mình sẽ khéo léo hơn, linh hoạt hơn. Hợp tác - triển khai phù hợp và đầu tư vào con người sẽ là các điểm mà startup nên lưu ý".

Như để minh chứng, trong những start up công nghệ mà chị từng gắn bó, ngân sách cho marketing và thu hút người sử dụng ở những công ty này đều rất nhỏ so với các đối thủ cùng thời điểm. Nhưng lý do để giúp các công ty chị từng đảm nhiệm có thể đứng vững trước các đối thủ với ngân sách mạnh là khả năng sáng tạo và khéo léo trong việc ứng dụng tư duy "Win – win" với các công ty hợp tác, với nhà cung cấp và với cả khách hàng. Từ việc thúc đẩy các hoạt động hợp tác marketing tại VinaPay, Vinabook cho đến quan điểm khi ở Hotdeal không ép phần trăm giảm giá deal, chú trọng vào chất lượng và phải cân bằng lợi ích của trang deal – đối tác – enduser để tạo sự khác biệt với các đối thủ đang quá khích về việc giảm sâu gây thiệt hại cho đối tác. Trước đó, khi làm việc cho VinaPay, chị cũng không đồng ý cho nhân viên nói xấu các công ty khác mà chỉ chú trọng vào việc tìm hiểu rất rõ về thị trường và đối thủ, từ đó luôn là người đưa ra được các lợi thế thuyết phục hơn với khách hàng, chăm sóc đối tác tốt hơn và thường được chính đối tác branding trong suốt quá trình hợp tác với chi phí rất thấp.

Memua.vn chú trọng vào dịch vụ và mang lại lợi ích tốt nhất cho khách hàng

Đúc kết kinh nghiệm trước đó và xác định sẽ "đi theo cách của mình", hiện nay Memua.vn mà chị đang triển khai cũng không sa đà vào đầu tư mạnh ngân sách marketing để tạo ra các rủi ro tài chính – thay vào đó là đẩy mạnh hợp tác với các nhà cung cấp để có nhiều lợi ích tốt nhất cho khách hàng dù chỉ là doanh nghiệp mới ra đời. Kinh nghiệm phát triển các công ty thương mại điện tử trước đó cũng giúp chị tiết chế hợp lý trong việc đầu tư và luôn quan tâm đến sự triển khai đồng bộ tương ứng với quy mô giao dịch (scale) và hiệu quả cho từng đồng tiền chi ra cho marketing. Vào mỗi giai đoạn tương ứng với tốc độ phát tiển, sự đầu tư về nhân lực, cách thức làm marketing và quy trình làm việc lại được chị cập nhật để có sự tối ưu cao nhất. "Đừng cố định một cách thức cho mọi giai đoạn, mọi quy mô phát triển của công ty. Hiểu rõ thị trường, theo sát, luôn linh hoạt và liên tục tối ưu sẽ giúp startup có khả năng thích ứng và tồn tại tốt hơn, lâu hơn. Suy cho cùng, kẻ tra kiếm cuối cùng vào vỏ mới là người chiến thắng" – chị kết luận vui.

Chọn người chính là kết hợp giữa thái độ và tài năng

Chủ đề nhân sự được chị tâm đắc và chia sẻ khá nhiều. Khác với nhiều startup Việt Nam thường quá đề cao yếu tố đam mê, chị Linh lại là người ưu tiên tính thực tế trong công việc. Không phủ nhận đam mê sẽ giúp nhân sự quy tụ về và làm việc nhiệt huyết, nhưng chị lại chỉ ưu tiên chọn cộng sự có đầu óc thực tế "Hãy cùng chia sẻ hoài bão với nhân viên nhưng startup chỉ nên chọn những bạn biết mình cần gì và phải làm gì để đạt mục tiêu trong công việc và sự nghiệp. Đam mê là yếu tố để thăng hoa, chứ đừng nên là nền tảng. Bản thân người làm startup cần phải biết kiểm soát cảm xúc của mình và đầu óc thực tế mới chính là thứ giúp các start-up tồn tại" - chị tiết lộ góc nhìn khác biệt của mình.

Thái độ và năng lực là yếu tố quyết định khi lựa chọn nhân sự đồng hành trên con đường khởi nghiệp

Khi được hỏi thêm về việc tuyển chọn và sử dụng người – chị chia sẻ quan điểm về nhân sự và niềm tin vào những nhân sự đang có bằng một dẫn chứng nhẹ nhàng: Mã Vân, ông vua của thương mại điện tử Trung Quốc phân loại nhân sự ra làm Thỏ trắng - người không có năng lực nhưng có thái độ tốt; Chó hoang - có năng lực nhưng thiếu tinh thần làm việc; Chó săn - là kết hợp của năng lực và tinh thần hợp tác. Ở Memua, mọi người đều hiểu điều này và chỉ đơn giản gọi đó là thái độ và năng lực. "Thái độ chính là cách phối hợp, hỗ trợ nhau và cùng tôn trọng các tiêu chí của công ty. Năng lực là khả năng chuyển thành kết quả công việc. Thiếu một trong hai hoặc không cân bằng được hai điều này đều rất khó để trở thành nguồn nhân lực cốt lõi của bất kỳ công ty nào" – chị giải thích thêm.

Thừa nhận không dễ cho một startup để thu hút được người giỏi, người tài khi mình không thể trả mức lương cạnh tranh, chị cho rằng người khởi nghiệp nên chú trọng tìm người phù hợp như đã nói ở trên hơn là các "ngôi sao" và liên tục bồi đắp họ để họ cùng phát triển mà không liên tục chạy nhảy đi nơi khác khi đã được gầy dựng cơ sở sự nghiệp tại đây. "Chân thành để đến với nhau, công bằng và rõ ràng về quyền lợi, luôn hỗ trợ nhau để cùng phát triển... như thế sao bạn lại không có được những người bạn đồng hành quý giá để thêm nguồn sức mạnh lớn lao trên con đường khởi nghiệp của mình, phải không?" Chị cười nhẹ nhàng thay cho câu kết luận.

Làm kinh doanh thì không phân biệt nam nữ

Bên ngoài những câu chuyện kinh doanh, trước câu hỏi quen thuộc mà bất cứ bài phỏng vấn những nữ doanh nhân trong ngành này đều nhận được "Chị nghĩ là nữ sẽ có những ưu thế gì hơn nam khi làm kinh doanh công nghệ?" chị có câu trả lời rất khác biệt: "Đối với mình thì làm kinh doanh thì không phân biệt nam nữ. Chúng ta nên xét dựa trên bình diện cá nhân từng người thì hay hơn. Có những bạn nữ có cá tính của nam khi làm kinh doanh, nhưng cũng có những bạn nam có phong cách rất tinh tế và họ tận dụng tốt điều này. Còn nếu nói về đặc điểm riêng thì mình thường thấy nữ chịu khó chăm chút chi tiết, chấp nhận hạ thấp cái tôi của mình khi cần thiết để tiến, lùi linh hoạt hơn nam. Cuộc sống này vốn rất phong phú và chúng ta hãy chấp nhận sự phong phú của nó."

Dưới sự dẫn dắt của người phụ nữ quả quyết và mạnh mẽ này, cùng với những thực tế mà chị đã trải nghiệm, chúng ta có thể mong đợi Memua.vn sẽ lại một lần nữa làm nên câu chuyện như những Hotdeal, Vinabook trước đó chăng?

MeMua.vn – "Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm"

Dựa trên một nghiên cứu thị trường của FTA về hành vi người tiêu dùng trong năm 2012, 90% phụ nữ ở độ tuổi trung niên là người quyết định trong việc mua sắm cho cả gia đình. Nếu quan sát ở góc độ cảm tính, người phụ nữ là người đóng vai trò quan trọng trong một gia đình hạnh phúc, vì thế người xưa mới có câu: "Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm". Cái tên "Mẹ Mua" cũng đã bắt đầu từ đó.

Memua.vn là website cung cấp các sản phẩm chất lượng phù hợp với nhu cầu mua sắm, tiêu dùng hàng ngày của cả gia đình. Định hướng và chiến lược phát triển lâu dài của MeMua.vn là trở thành trung tâm mua sắm trực tuyến hàng đầu về các sản phẩm dành cho mẹ, bé & gia đình tại Việt Nam.